CORONA HEEFT GROTE INVLOED OP DE OMZET VAN TANKSTATIONS. ZO VERKOOPT EEN GEMIDDELD STATION MINDER LITERS. EN OOK IN DE SHOP VALLEN KLAPPEN, AL KOMT ER OOK EEN AANTAL PARELS BOVEN DRIJVEN. “WIJ VERKOPEN INEENS ONTZETTEND VEEL IJSBLOKJES, PRIMA HANDEL HOOR.”

Dit blijkt uit een rondgang van Move On Magazine langs verschillende tankstations. Iedereen zegt veel liters te zijn kwijtgeraakt. Zo ook Pieter Appel van Tankstation Sijs. Toch heeft hij als dorpsstation met een kleine shop van 50 vierkante meter iets minder pijn dan de stations aan de Rijkswegen. Die missen massaal het forensenverkeer. In 2020 werd mede daardoor iets meer dan 12 miljard liter diesel, benzine en LPG voor het wegvervoer getankt, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een daling van bijna 13 procent ten opzichte van de 13,8 miljard liter in 2019. De coronacrisis is de belangrijkste boosdoener van deze daling, stelt het CBS vast. Zo bedraagt de afzet elke maand van het jaar doorgaans ruimschoots meer dan een miljard liter, maar dat was in 2020 slechts vijf keer het geval. In april, tijdens de intelligente lockdown, daalde de brandstofverkoop met een derde in vergelijking met dezelfde maand het jaar ervoor, tot 818 miljoen liter. Sinds het CBS op maandbasis de literafzet rapporteert, was de totale verkoop nog nooit zo laag als afgelopen april. De afzet van benzine kelderde die maand zelfs 42 procent. Klein lichtpuntje in de cijfers is dat de verkoop van diesel het afgelopen jaar slechts daalde met 11 procent tot 6,9 miljard liter. Omdat het vrachtvervoer in 2020 grotendeels bleef rijden, bleef de dieselafzet nog enigszins op peil. Ter vergelijking; het aantal getankte liters benzine nam ten opzichte van 2019 met 14,5 procent af tot ruim 4,9 miljard. De verkoop van LPG bereikte vorig jaar met 202 miljoen liter een historisch dieptepunt; de afzet lag 15,5 procent onder het niveau van 2019. In 1990 werd er nog 1,7 miljard liter LPG getankt in Nederland.

Creatieve oplossingen

Het voorterrein is één, maar ook in de shop missen ondernemers omzet. Immers, minder verkeer, minder traffic betekent minder kansen in de shop op extra bijverkopen, op extra omzet. Maar de meeste ondernemers geven te kennen niet bij de pakken neer te zitten. Ze zijn met creatieve oplossingen gekomen en hebben hier en daar zelfs het aanbod uitgebreid. Zo geeft een deel van de ondernemers aan een samenwerking te zijn gestart met de lokale bloemist of met de cadeaushop uit hetzelfde dorp. Ook als steuntje in de rug van die ondernemers, die gedwongen de deuren moesten sluiten. “We hebben altijd een goed contact met de ondernemers hier in het dorp, daarom steunen wij hen graag. Wij hebben dan weliswaar iets minder omzet, maar we hebben nog omzet. De winkels die de deuren echt gesloten moe(s) ten houden hebben helemaal niets, daarom dit initiatief”, is een veel gehoorde opmerking tijdens de rondgang. Wat ook veel wordt gezegd door ondernemers van stations met een bakery, is dat ze nog steeds goede zakendoen. Zo merkt Laura Boekesteijn van Esso de Witte in Venlo-Blerick op dat haar bakeryomzet zelfs plust. “De reden? Mensen willen ‘het niet meer uiteten kunnen’ compenseren en kopen voor de lunch een lekker vers belegd broodje bij ons.” Ook ziet zij en haar collega’s, waaronder Johan Teunissen van Shell De Wetering, dat het bezorgen van broodjes, snacks en lunchboxes ook goed blijft doorlopen. Daarnaast zien veel ondernemers, ondanks dat het eten alleen afgehaald mag worden en niet ter plekke mag worden opgegeten, dat maaltijden voor vrachtwagenchauffeurs gretig aftrek vinden. Wellicht logisch, het transport gaat ook in coronatijd gewoon door en tijdens de rusttijden genieten chauffeurs gewoon graag van een lekkere maaltijd van het tankstation. “Niet in de shop, maar gewoon in de cabine”, aldus één van de ondervraagde tankstation-ondernemers.

Verdubbeling

Wat DHL betreft verdubbelt het aantal punten in tankstations het komend jaar. Servicepunten zijn namelijk heel belangrijk; omni-channeling is de toekomst, waarbij online shoppen en traditioneel winkelen door elkaar heen lopen. “Het ophalen van het pakje bij een tankstation past daarin en is nu al een vast bestandsdeel in het standaard consumentgedrag. Neem een website als Vinted, voor de handel in tweedehandskleding. Het is de verwachting dat straks 20 procent van de kleding die wij dragen tweedehands is. En al die kleding wordt via pakketpunten naar elkaar verstuurd. Dat wordt een enorme markt, en daarvan kan het pakketpunt in het tankstation ook profiteren”, weet Pieter de Vree van DHL. Stations die samenwerken met DHL krijgen gemiddeld namelijk 35 eurocent per pakket dat wordt afgehaald of wordt verzonden via het pakketpunt. “Als je vijf- tot zevenduizend pakketten per maand doet, dan is dat toch een mooie verdienste. En voor maatschappijen of tankstation-coöperaties hebben we een
staffel, waarmee de verdienste per pakket kan oplopen. Dus als men tien ondernemers aansluit dan bedraagt de verdienste per pakket 32 eurocent, maar als ze er honderd aansluiten dan kan dat zomaar 38 cent zijn. En haalt een consument een pakket af bij het pakketpunt, dan krijgt de ondernemer 5 eurocent meer per pakket. Voor de verwerking daarvan is namelijk wat meer handling nodig. En ook blijft het pakket vaak wat langer op het punt aanwezig, daar moet dus ruimte voor worden gecreëerd op de locatie.”

De regels rondom het winkelen in niet-essentiële winkels wijzigen nogal eens. Recent zijn ze verruimd, er kan nu worden gewinkeld op afspraak. Deze versoepelingen kunnen voor verwarring zorgen,want wat geldt er nu precies voor tankstations?

BETA geeft uitleg en tips:

• De hoofdregel die voor tankshops, op het gebied van afstand, blijft gelden is: houdt 1,5 meter afstand. Dit betekent dat alle klanten in de shop 1,5 meter afstand moeten kunnen houden van elkaar en van medewerkers. Het kan per tankshop verschillen hoeveel klanten er op basis van die regel binnen kunnen zijn. Een richtlijn die kan worden gebruikt is één klant per 10 vierkante meter, dit kan echter verschillen op basis van hoe de shop is ingericht. Tip; geef bij de ingang aan hoeveel klanten er maximaal tegelijkertijd in de shop mogen. Geef daarnaast, indien mogelijk, duidelijk een route aan die klanten in de shop moeten volgen om te voorkomen dat klanten elkaar binnen anderhalve meter moeten passeren om bijvoorbeeld naar buiten te gaan. Daarnaast is het verstandig om op de grond een duidelijke wachtrij aan te geven voor de kassa, zodat klanten weten welke afstand zij moeten bewaren op degene voor hen als zij in de rij staan.

• Naast de anderhalve meter is het sinds 1 december 2020 verplicht om in de openbare ruimte, dus ook in het tankstation, een mondkapje te dragen. Officieel geldt dat voor iedereen van 13 jaar en ouder.

• Tankstations blijven ook tijdens de avondklok open voor brandstof en aanverwante artikelen. Het levensmiddelen deel van de winkels bij het tankstation wordt gesloten tussen 20.45 en 06.00 uur. Net als de andere winkels in de levensmiddelenbranche.

• Een tip voor ondernemers; check goed of de dispensers met plastic wegwerphandschoenen bij de pompen goed zijn gevuld. In deze tijden komen die handschoenen natuurlijk ook van pas om zo min mogelijk oppervlaktes aan te raken die anderen ook gebruiken, zoals het vulpistool.

Shop is weer het doel

Rob van Gestel van BP in het Gelderse Well ziet dat de shop weer een doel is geworden in plaats van een noodzakelijke tussenstop. Jean Philippe van Campenhout, Category Group Manager bij Lekkerland is het met Van Gestel eens en zegt dat dit kansen biedt. Hij heeft recent samen met zijn team alle kansen en mogelijkheden (in coronatijd) in kaart gebracht voor impuls, verleiding en extra conversie in de shop. “Een bakery bij een pompstation is al echt een bestemming geworden, maar slechts één op de vijf mensen koopt een frisdrank bij bijvoorbeeld een broodje van een bakery. Er valt dus nog veel te behalen als het gaat om impuls, verleiding en conversie in de shop.” Hij vervolgt. “Tankshops staan voor de uitdaging om consumenten te confronteren en te verleiden. Dat is een voortdurend spel tussen bestemming en impuls: de consument komt in eerste instantie om te tanken. Had hij daarbij al bedacht dat hij bijvoorbeeld een drankje zou kopen, of weet de tankstationhouder hem daartoe ter plekke te verleiden?” Hij haalt hierbij een vergelijking aan. “We weten dat bij geplande aankopen de verhouding is: 60 procent dranken, 40 procent zoetwaren. Terwijl de verhouding bij ongeplande aankopen er andersom uitziet: 40 procent dranken, 60 procent zoetwaren.” Volgens Van Campenhout kunnen ondernemers (ook in coronatijd) consumenten prikkelen om dranken te kopen. “Bijvoorbeeld door een main cooler te combineren met een cooler bij de kassa en door combideals in de bakery te introduceren.”

Het is goed boeren met haardhout

Hoewel er specifiek voor koude dranken dus nog kansen onbenut zijn, zijn ondernemers in het verbreden van het assortiment met branchevreemde producten, en daarmee met het verleiden van de consumenten, al wel heel bedreven geraakt in coronatijd. Uit de rondvraag blijkt dat veel tankstations in coronatijd goed boeren met haardhoud en dat ook volop op voorraad houden. “Daarnaast verkopen wij tegenwoordig ontzettend veel ijsblokjes, prima handel hoor. Mensen kunnen niet uiteten en maken er thuis met elkaar een feestje van. Bijvoorbeeld door mooie cocktails te maken en daar hoort natuurlijk ijs in”, lacht Annemarie van Wijk van Peut Abswoude. Een andere ontwikkeling die haar collega Paulien Geerlings van Tankstation Reuver ziet is de verhuur van aanhangwagens. “Dat stijgt explosief. Mensen ruimen massaal hun huis op en zijn daarvoor vervoer nodig. Niet alles past in de auto, dan maar een aanhangwagen erbij huren. Dat zijn verhuurinkomsten die we altijd al hebben gehad, maar nu zien we daarin flinke plussen.” Het is reden geweest voor Geerlings om er ook in te investeren. “We deden eerst zaken met Laaiin, maar sinds een jaar hebben we eigen aanhangwagens. Via Laaiin was de marge zo’n 25 tot 35 procent, nu pakken we de volle marge op de verhuur. Dat is dus prima handel.”

Het bezorgen van eten en drinken is in coronatijd flink toegenomen. Steeds meer tankstations spelen in op deze kans. Toch verdient bezorging aandacht, een aantal tips die ondernemers met ons hebben gedeeld op een rij:

1. Scheid de stromen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat bezorgers niet op de werkvloer aanwezig zijn! Dat geeft onrust en kan hygiëneproblemen opleveren.

2. Laat de chauffeur altijd de bestelling controleren voor hij of zij wegrijdt. Klopt het aantal bezorgtassen en flesjes. Maar maak de bezorgtasjes niet open.

3. Zet bestellingen gereed in een aparte ruimte. Dit om ‘crossing’ te voorkomen.

4. De bezorger moet vooraf zijn route bepalen om onnodig tijd te verliezen en de stops zo kort mogelijk te maken.

5. Als de bezorger klaar is en terug is op het station, meldt hij/zij zich direct bij de leidinggevende. Dan kan hij/zij weer worden ingezet voor andere belangrijke zaken.

Allemaal aan de pakketservice

Corona, en de sluiting van de retail, heeft ervoor gezorgd dat Nederland massaal online zijn spullen bestelt. En die spullen worden aan huis bezorgd, maar steeds vaker ook bij het pakketpunt afgehaald. Niet gek dat tankstations in dat gat springen en samenwerkingen zoeken met vervoerders als DHL. En dat is met de oplopende aantallen pakketten een mooie bijverdienste nu en in de toekomst, rekent Pieter de Vree van DHL voor. Bij DHL kennen ze sinds de eerste lockdown in bepaalde periodes een volumegroei van meer dan 100 procent. Ook in 2021 zet deze groei zich door, weet De Vree. “De maand maart wordt de drukste ooit voor ons. Het is ongekend.” De Vree zegt dat tankstations een belangrijk verlengstuk zijn van de dienstverlening van DHL. “Tankstations hebben ruime openingstijden, hebben bijna altijd een goede parkeergelegenheid en ook is er altijd wel 2 tot 4 vierkante meter ruimte beschikbaar voor het opslaan van de pakketten. Kortom, bijna ieder tankstation is voor ons geschikt als servicepoint, zoals DHL het servicepunt noemt.” Inmiddels heeft DHL dan ook richting de 275 servicepunten in tankstations, op een totaal van 3.750 DHL-servicepunten in heel Nederland. “Laatst nog belde een ondernemer uit Twente, hij wilde ook servicepunten in zijn vier stations. Dat hebben we meteen geregeld, binnen vijf dagen kunnen we zoiets inrichten. En medewerkers krijgen ook meteen een online training.”