DE OMZET VAN DE TANKSTATIONS IN NEDERLAND IS DOOR DE CORONACRISIS HARD ONDERUIT GEGAAN. DE VERKLARING IS LOGISCH: MENSEN WERKEN MASSAAL THUIS, ZAKELIJKE AFSPRAKEN WORDEN AFGEZEGD, EEN RITJE NAAR OPA OF OMA ZIT ER NIET IN EN DE TRANSPORTSECTOR LIGT ZO GOED ALS STIL. ALLEEN DE CARWASH- EN DE TABAKSOMZET BLIJVEN REDELIJK OP PEIL, ZO BLIJKT UIT EEN RONDGANG LANGS ONDERNEMERS EN EEN ONDERBOUWING DOOR ORANGE PEAK COMPANY.

Het zijn vreemde tijden voor iedereen in Nederland, zeker ook voor de tankstations. Daar waar de wegen dagelijks overvol zijn, is het nu rustig. En dat merken de tankstations: mensen zijn minder onderweg. Er wordt minder getankt. En minder gegeten. Maar nog wel gewassen. “Mijn brandstofverkopen staan in de vierde week van maart 70 procent in de min”, zegt Nandor Trumpi van Esso Trumpi in Breda. Ook zijn bakery heeft te kampen met teruglopende verkopen: normaal realiseert hij daar een dagomzet van zo’n twaalf- à dertienhonderd euro (inclusief snacks), nu is daar nog zo’n zevenhonderd euro van over. “Alleen tabak blijft redelijk op
peil in de shop. Wat heet, er was medio maart zelfs een kleine plus te zien bij de afkondiging van de eerste maatregelen tegen het coronavirus in Nederland. Mensen zijn toch gaan hamsteren omdat ze bang waren dat iedereen de deuren zou moeten sluiten.” Naast de tabak blijft ook het wassen bij Nandor aardig op niveau. “Al is dat wel wisselvallig.”

Verkeersregelaars

Hetzelfde beeld schetst ondernemer Ewout Klok. “Mijn brandstofomzet is met 50 procent gedaald. Wij krijgen alleen nog mensen uit de vitale sectoren aan de pomp, uit de zorg, de journalistiek, de brandweer en politie. En de particulier die komt nog wel zijn auto wassen.” Het is een onwerkelijke situatie, schetst hij. “De brandstofprijzen zijn erg laag, normaal gesproken moeten we bij dit soort weken verkeersregelaars inzetten. Maar nu, nee. De prijs doet er niet meer toe. Het is uniek wat wij nu meemaken.” In België zijn er al tankstations waar je voor minder dan een euro een liter benzine kunt krijgen. In Nederland liggen de prijzen zo rond de 1,50 euro – ook een stuk minder dan de 1,80 euro die twee maanden geleden nog als adviesprijs gold. “De brandstofverkopen waren de eerste weken 30 tot 35 procent lager dan normaal’’, zegt Tim Schoenmakers van BETA. “Inmiddels zie je op veel locaties dat dit nog verder wegzakt.” Het is volgens hem echt dramatisch. Hij heeft recht van spreken, BETA vertegenwoordigt namelijk bijna de helft van de bemande tankstations in Nederland. “De omzet is meer dan gehalveerd. Niet alleen van het tanken, maar het heeft ook zijn weerslag op de shop.” BETA constateert ook dat het deze week alleen maar verder afneemt. “Je ziet het effect van de eerste twee persconferenties van Rutte terug. De ernst is daarna goed doorgedrongen.” Tim zegt dat de branche zich nog gelukkig mag prijzen dat deze tot de vitale sectoren wordt gerekend. “Wij hebben tenminste nog omzet.”

Kritieke schakels

Het zijn zware tijden voor de tankstations die één van de kritieke schakels zijn in het systeem van distributie en transport, zegt ook Alle Hans Hiemstra van Orange Peak Company. Orange Peak Company ziet grote effecten in de cijfers van tankstations. “Als het gaat om de brandstoffen dan zien we in de derde week van maart dat over heel Nederland de getankte liters brandstof gemiddeld met een derde afnemen, in de vierde week van maart is dit al de helft. Er zijn wat dat betreft grote verschillen tussen bijvoorbeeld Noord-Brabant en Noord-Nederland”, aldus Alle Hans. Uit de data blijkt verder dat benzine sneller daalt dan diesel. “Dit heeft te maken met de transportsector, die voor een deel nog wel rijdt”, zegt Alle Hans. De premiumbrandstoffen blijven volgens de cijfers van Orange Peak Company nog wel enigszins op niveau, met de kanttekening dat dit ook te maken heeft met de samenstelling van de benzines die sinds kort is veranderd (komst van E10). “Bovendien hebben deze brandstoffen een zeer klein aandeel in de totale plas”, weet Alle Hans.

Daling van een kwart

Het geluid van ondernemers dat de tabaksomzet redelijk op peil blijft, wordt ook door hem bevestigd. “Tabak is lange tijd op het niveau van voor de crisis gebleven, maar gaat nu langzamerhand ook wat verliezen ten opzichte van vorig jaar. Tabak is halverwege maart gehamsterd, wat een korte piek verklaart en waar een deel van het dalende effect in zit omdat deze voorraad eerst wordt gebruikt.” De overige categorieën in de shop ontkomen ook niet aan dalende omzetten. Orange Peak Company noteert voor zoetwaren en dranken een daling van gemiddeld een kwart. “Dit komt met name doordat er momenteel weinig woon-werkverkeer is op de weg”, vertelt Alle Hans. Daarnaast heeft de bakery het ook mede hierdoor zwaar. “De dalingen in omzet en afzet zijn door de crisis fors. In de derde week van maart zien we dalingen van 40 tot 50 procent. In de vierde week van maart gaat het nog slechter en worden er dalingen van 50 tot 75 procent geconstateerd.” Alle Hans laat weten dat bakery’s ook tijdelijk worden gesloten. “Maar aan de andere kant zien we ook dat ondernemers zich van hun beste kant laten zien en erg creatief zijn om toch nog enige omzet te realiseren. Er zijn bezorgservices opgezet en speciale afhaalloketten geopend op de stations.” Orange Peak Company laat weten dat men voor alle categorieën de effecten ziet toenemen. “Er ontstaat dus steeds meer behoefte aan snelle ondersteuning vanuit de overheid”, zegt Alle Hans. Ewout Klok vindt dit ook, al heeft hij ook nog een positieve noot. Als het verkeer weer gaat rijden, dan denkt Ewout namelijk dat er ook weer vraag naar brandstof is. “Echter, de omzet die we nu missen wordt niet meer ingehaald. Dit is een verloren jaar voor ons. Kijk, een kledingstuk koop je nu misschien niet, dat kan ook later. Maar niet rijden nu, betekent dat je ook geen brandstof verbruikt. En je gaat straks wanneer alles voorbij is niet extra kilometers maken.” Volgens Ewout leven pomphouders in onzekerheid. Ze hebben werknemers naar huis gestuurd en hopen op korte termijn aanspraak te kunnen maken op de steunmaatregelen van de overheid.